Allan Starski – Laureat POLITKI 2024, to światowej sławy scenograf filmowy i teatralny, architekt, twórca i artysta, Laureat Oscara za scenografię do „Listy Schindlera” Stevena Spielberga. Jest absolwentem Wydziału Architektury Wnętrz na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. To, że wybrał pracę w filmie nie dziwi, skoro pochodzi z bardzo utalentowanej rodziny. Ludwik Starski, ojciec Allana Starskiego był pisarzem, scenarzystą, autorem tekstów wielu przedwojennych i powojennych szlagierów muzycznych, które usłyszymy podczas tegorocznego festiwalu. Towarzyszą nam one od początku działalności naszego stowarzyszenia, a więc od 2005 roku, kiedy odsłanialiśmy Tablicę Poli Negri oraz otwieraliśmy jej Izbę Pamięci.
Filmem, który ostatecznie przekonał Allana Starskiego, by pracować w zawodzie scenarzysty filmowego był „Popiół i diament” Andrzeja Wajdy i jak często podkreśla nasz Laureat, to Andrzej Wajda nauczył go filmu. Allan Starski zadebiutował w 1973 roku scenografią do filmu „Chłopcy” Ryszarda Bera. Pierwszym wspólnie zrealizowanym z Wajdą dziełem była „Smuga cienia”, potem „Człowiek z marmuru”, „Bez znieczulenia”, „Panny z Wilka”, „Dyrygent”, „Człowiek z żelaza”, „Danton”, „Korczak”, „Pan Tadeusz”. W sumie aż kilkanaście wybitnych i ważnych dla polskiej i światowej kinematografii tytułów. Z każdym wiąże się jakaś swoista historia, np. Nową Hutę w filmie „Człowiek z marmuru” w 1976 roku Allan Starski wybudował na nowo w Warszawie z powodu deficytu budynków z czerwonej cegły.
My, widzowie, jesteśmy bardzo czuli na ostateczną kompozycję obrazu filmowego, nad którą pracuje cały zespół filmowych ekspertów, a wiele zależy właśnie od scenografii, kostiumów, dekoracji, charakteryzacji, oświetlenia, rekwizytów. I o tę autentyczność przestrzeni, historyczne albo futurystyczne detale, sugestywną wizualizację i realizm dba scenograf. Allan Starski nie lubi chodzić na skróty. Z właściwym sobie uporem, dbałością o szczegóły, z ogromną wiedzą i wrażliwością potrafi perfekcyjnie oddać czas i miejsce fabuły. Jednocześnie potrafi konstruktywnie współpracować z reżyserami i producentami, radzić sobie w często trudnych warunkach planu czy finansowych. Dlatego chcą z nim pracować najlepsi.
Filmografia Allana Starskiego jest imponująca, współpracował m.in. z Dino De Laurentiise’m, Stevenem Spielbergiem, Peterem Webberem, Romanem Polańskim, Agnieszką Holland, Władysławem Pasikowskim. W 1994 roku, 30 lat temu, wspólnie z Ewą Braun został uhonorowany Oscarem za scenografię do amerykańskiego filmu „Lista Schindlera”, to był „deszcz” także wielu innych międzynarodowych nagród za to wyjątkowe dzieło polskiego scenografa.
W 2002 roku podczas pracy nad filmem Romana Polańskiego „Pianista”, Allan Starski stworzył przejmujący obraz zrujnowanej Warszawy, getto i jego ruiny. Zdjęcia kręcono w Niemczech, a także na warszawskiej Pradze. Film i jego twórcy zostali obsypani wieloma prestiżowymi nagrodami na całym świecie, a scenografia Allana Starskiego została doceniona przez Polską Akademię Filmową Nagrodą Orła, a we Francji Nagrodą Cezara. Kolejny raz Starski pracował z Polańskim przy brytyjsko-włosko-czesko-francuskiej koprodukcji „Oliver Twist” z 2005 roku. W zbudowanej w praskim studio rekonstrukcji tak idealnie oddał klimat XIX – wiecznego Londynu, że brytyjscy aktorzy bez trudu rozpoznawali w filmowej inscenizacji miejsca swojego dzieciństwa.
W filmie „Ukryta gra” Łukasza Kośmickiego (2019) z Billem Pullmanem w roli głównej będziemy za chwilę podziwiać doskonałą scenografię Allana Starskiego, która wywarła ogromne wrażenie nie tylko na widzach, ale zdominowała niemal wszystkie recenzje krytyków poświęcone temu filmowi. Podczas rozmowy z Laureatem mamy nadzieję dowiedzieć się więcej o pracy w tym filmie, jego twórcach i tajemnicach.
Swoją wiedzą i doświadczeniem Allan Starski postanowił podzielić się z innymi, głównie młodymi scenografami i w 2013 roku wydał książkę „Scenografia”. W publikacji znajdziemy sporo unikalnych zdjęć, rysunków i szkiców do filmowych projektów, bo jak twierdzi sam autor, komputerowa sztuka rysowania dekoracji nie zastąpi talentu scenografa, bo to artyści tworzą filmy. „Ten zawód – twierdzi Allan Starski – wymaga utrzymania mocnej więzi między artystyczną kreacją i rzemieślniczymi umiejętnościami. Scenograf jest pierwszą osobą, która przenosi marzenia reżysera w realny świat. Musi wybudować to, o czym śni reżyser i zachować przy tym własny styl”.
W 2013 roku scenografa odznaczono Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski za „wybitne zasługi dla polskiej i światowej kultury, za osiągnięcia w pracy twórczej i działalności artystycznej”. Rok później został odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. W ubiegłym roku do galerii nagród i statuetek Allana Starskiego dołączyły Platynowe Lwy, które nasz Laureat otrzymał za całokształt twórczości na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni.
Drogi Laureacie, Pola Negri była utalentowaną aktorką o międzynarodowym statusie gwiazdy kina, była też perfekcjonistką, dbającą o każdy szczegół na planie filmowym, łącznie z kostiumami i dekoracją. Ceniła wiedzę i profesjonalizm. W 1926 roku napisała w Paryżu książkę „Życie i marzenie w kinie”, z tym, że dla początkujących aktorek i aktorów. Wiele Was łączy😊Allanie! Dlatego z wielką radością i zaszczytem wręczamy Ci dzisiaj Statuetkę POLITKĘ, Nagrodę Lipnowskiego Towarzystwa Kulturalnego im. Poli Negri. A magia kina niech dalej trwa!